Revolusjon, baby!

Sjå kva som datt ned i innboksen min. Revolusjonen nærmar seg med stormskritt, kjære vennar! No er det på tide å finne ut korleis ein lager vindkraftverk av dørmatta si. Det kjem til å bli ein moneymaker om berre kort tid:

http://www.wwf.no/bibliotek/nyheter_fakta/?32325

Ræva i gir, alle mann. Dette vil vi ha. Vi vil da sannelig vere rike i 2050 også.

... apropos; her kjem eit illustrerande eksempel frå mellomalderhistoria:
På 800-talet var Bysants ei stormakt.
I 1205 blei dei knuste av eit korstog.
Sånn kan det gå når ein ikkje heng med i tida.
Eller:
I 1075 var Gregor VII pave og kanskje Europas mektigaste mann.
I 1085 var han daud.
Sånn kan det gå når ein ikkje satsar på fornybar energi.

Knel, dødelige!

Eg har innsett at eg har ein superevne.

Eg kan ikkje fly. Skuff. Eg kan ikkje puste under vatn. Skuff. Eg kan ikkje imitere jaktmetodane til insektetande åttefotingar, iallfall ikkje på ein måte som imponerer noen. Megaskuff. Eg kan heller ikkje lese ei bok berre ved å bla superfort gjennom ho. Viss noen veit kor ein lærer det, så fortel meg det; eg slit for tida med historiepensumet.

Nei, eg har ein annan superevne.

Ein superevne du aldri ville førestilt deg.

Gjør dei neste bokstavane hakkete og skjebnesvangre for ditt indre auge:

Eg - kan - sanse - merkelig - setningsoppbygging.

Ja, du las rett.

Eg oppdaga det heilt tilfeldig på bussen i dag. Det slo meg brått at skiltet. SKILTET PÅ VINDAUGSRUTA. Hadde ein litt bisarr språklig inkonsekvens:

Trekk nødhammer ut av holder

Slå hammerspissen mot vinduet

Trykk det ødelagte vinduet ut

Hm. Ubestemt form av substantiv, ubestemt form av substantiv. Bestemt form av substantiv, bestemt form av substantiv. Bestemt form av substantiv. Hm. Korfor denne inkonsekvensen? Står SpECRTE bak dette, kanskje? Fort, til syntaksmobilen!
Det er kanskje ikkje den nyttigaste superevna, men ho får da tida til å gå. Skiltet egna seg ypparlig til ein bokmåls-haiku:

Ta nødhammeren

Slå hammerspiss mot vindu

Trykk vinduet ut

Viss noen er tilstrekkelig gira, startar vi kanskje ei facebook-gruppe for å få dette diktet i alle bokmålsbussar.

Gran-bark

Visste du at ein kan ete bark?

Mange menneske er ikkje klar over at dei jamlig et bark. Bark er ikkje menneskeføde, tenker dei, det er det berre elg og hare som et. Vel, feil. Kanel er jo bark, trass alt.

Men visste du at ein kan ete gran-bark?

Eg var litt i tvil sjølv da eg fekk høre dette. Så kva anna kan ein gjøre da enn å prøve?

Slik går du fram: Først finn du ei gran. No i desse tider ligg det ein masse juletre rundtom; dei er flotte å bruke til slike eksperiment, så på veg heim frå førelesing lista eg meg bort til eit hus i nabolaget vårt der juletreet låg i snøen, nådelaust kasta ut frå høgtidshuset da trettendagen kom (trettendagen er ikkje noen god dag for juletre heller).

Men er det ikkje pinlig å gå bort til søpla til folk og ta ho med seg? seier du. Så klart streifa tanken meg. Men trass alt var det jo midt på dagen, folk var på jobb og eg hadde ikkje sett ei levande sjel på ti minutt. Så eg kasta eit blikk over skuldra og begynte å skrelle av den appelsinskallaktige barken nedst på stammen. Han losna i små flisaktige bitar som minna litt om... vel, om bark. Eg prøvde å ikkje la meg distrahere av bilen som akkurat da kom kjørande rundt svingen. Det beste i sånne situasjonar (og med det meiner eg situasjonar der du uinvitert står i noen andres hage og dissekerer søpla deira) er å late som om du er blind, døv og stum. Da vil folk som regel oversjå deg. Med mindre dei stoppar og parkerer utanfor huset, fordi det er deira hus, og også deira kasserte juletre.

Å jo.

Det er mange strategiar å velgje mellom i ein sånn situasjon (og med det meiner eg ein situasjon der du står uinvitert i noen andres hage og dissekerer søpla deira idet dei kjem heim, og dei blir ståande og glo på deg). Her er eit utval.

1. Du kan, enten med eller uten verdigheit, forlate åstaden.
2. Du kan unnskylde deg, og late som om du trudde du var invitert, eller som om du trudde det var din eigen hage.
3. Du kan hevde at du har ein sjukdom som forklarer det heile
4. Du kan helse pent og halde fram med å plukke søpla deira i bitar.

Eg gjekk for den siste. Samtalen flaut dermed naturlig heilt til dei heimvendte hadde forsvunne inn i huset. Da talde eg til tretti, berre for å forsikre meg om at dei, viss dei (slik eg mistenkte) heldt auge med meg frå vindauget, ville få inntrykk av at eg framleis var fatta og rolig og at dei slik ville få følelsen av at eg faktisk hadde all rett til å stå i hagen deira og skjende juletreet. Så gjekk eg heim. Kanskje eg sprang berre litt.

Vel heime skrellar du den brune ytterbarken av dei små, kvite og brune granbitane du har rive av naboanes juletre, med ein fileteringskniv. Så kokar du dei til dei er møre.

"Mør" er her eit problematisk omgrep. Barken er jo i utgangspunktet litt som gummi, men viss du prøver å ete han, er det faktisk akkurat som å ete litt seige trespon. Derfor kom eg fram til at den riktige koketida var "lenge". Etter femten minutt hadde dei små kvite bitane nådd ein konsistens som minna mest om, vel, litt seige trespon. Dessutan hadde vatnet i gryta blitt til ein boblande, brunraud graut som eg sikkert kunne ha selt til duftlysfreaks som "eterisk olje".

Fleire vatnpåfyll og tjue minutt seinare var barken etande. Vatnet han hadde kokt i var raudt, raudt, raudt, og det er jo fascinerande. Enda meir fascinerande er det at barken, sjølv om han no altså kunne tyggast og svelgjast, framleis smakte som seige trespon, i kombinasjon med, tja, møbellakk, trur eg vi seier.

Så: Myth Confirmed. Gran-bark kan etast.

Men det er ikkje eigentlig å anbefale.

Rulletrapp

Britar er visstnok flinke til å stå i kø. Jamfør Haikerens guide til galaksen.

Kinesarar er visstnok ikkje flinke til å stå i kø. To norske sportsjournalistar som var i landet under OL i Beijing rapporterte at rundt billettlukene var det ingen køar, berre ein masande, trykkande menneskegraut. Den aksepterte måten å komme fram til billettluka fort på, var å ta rennfart frå ca. ti meter unna. Den einaste grunnen til at desse to, i samanlikning litt tafatte, nordmennene i det heile tatt overlevde, var at dei var ca. 20 cm høgare enn alle dei målmedvitne kinesarane rundt seg.

(Dette er eigentlig litt rart. Kinesarane er jo kommunistar. Det mest karakteristiske for kommuniststaten Sovjet var kanskje nettopp køane, som strekte seg ut på gata frå butikkar overalt. Russarane må ha blitt veldig dyktige køståarar i løpet av kommunisttida. Det er derfor russiske pensjonistar som framleis bur i fellesblokk står opp og står i kø i søvne i korridorane om natta. Dette igjen fører til at unge menn som i seine netter uforvarande dumpar over dei sovande køståarane trur at hjernen deira har blitt forvandla til Salvador Dali, og det er grunnen til at dei tidlig får så store alkoholproblem.)

Vi Nordmenn er kanskje sånn passe når det gjeld køar. Det er ikkje det at vi er aggressive eller spesielt frekke når det gjeld å stå i kø - vi har berre ein heilt elendig kultur. Det er jo ingen som har lært oss korleis ein skal stå i kø! Vi kjem rett frå fjøsen, vi! Kyrne var i fleire hundre år vårt einaste kø-forbilde!

... og ganske sikkert sauane, for noen nordmenn oppfører seg sånn når dei står i kø...

Men Storbritannia! Køanes paradis. Der kan dei køar.

Og på T-banen i London har dei såleis tofelts rulletrapper.

Ja, du hørte riktig.

STAND ON THE RIGHT, WALK ON THE LEFT

stod det på eit skilt ved rulletrappene da vi besøkte dei. (Teknisk sett besøkte vi byen London, ikkje T-bane-rulletrappene. Uansett.) Pent på rad oppover på høgresida stod tukke og tynne, høge og låge britar i alle fargar og kroppslukter. Og som ein vind av effektivitet, karriere, hastverk, fleirbarnsmorskap og berre såvidt nok tid til å rekke neste tog flaug andre britar, i eit tilsvarande, om enn litt slankare, utval, opp og ned Undergrunnens himmelstigar. Dei britane som går i rulletrapper, går nemlig av seg plumpuddigen allereie før nyttår.

I Noreg trur vi derimot at vi kan vere vennar i rulletrappa. At vi kan stå to stykk, kinn mot kinn, på eitt rulletrappetrinn, og dermed effektivt sperre vegen for ein kvar som faktisk prøver å gå i rulletrappa. I motsetning til kva ein skulle tru, er dette ikkje utslag av noen slags jantelov - "du skal ikkje tru du kan vere misfornøgd med snegletempoet til rulletrappa. Du skal ikkje tru du kan bruke kortare tid i ho enn oss" - men som sagt berre eit resultat av at ingen noen gong har lært oss at ting glir mykje lettare viss vi tenker oss om før vi plasserer skrotten på trappetrinnet.

Problemet her i Tromsø er at vi berre har veldig korte rulletrapper. Vi er så høgt oppe under Nordpolen at vi ikkje kan bygge dei lengre enn maks fem meter utan fare for å støyte borti Polarstjerna. Kvar gong eg prøver å påpeike for noen sosiale slampar framfor meg i trappa at ein skal

STÅ TIL HØGRE, GÅ TIL VENSTRE

så er vi på toppen av rulletrappa før eg har fått merksemda deira. Og da blir ting liksom berre litt... pinlige...

Hjelp, vi er revolusjonære!

I dag gjorde eg eit lite søk på ordet "miljørevolusjon" på internett. I og med at menneskeslekta for augeblikket er i krig med seg sjølv og klokka for å redde denne vesle rosenkålen vi bur på frå å bli som den hyggelige naboplaneten vår, Venus, burde det vere ein drøss med treff, tenkte eg.
Resultatet var skuffande. 612 treff, kor veldig mange sa at vi treng ein miljørevolusjon, men svært få la noen konkret framgangsmåte for dagen.
Så no skal det sannelig bli andre bollar!
Først og fremst skal det så klart bli solbollar om ei veke, når sola kjem tilbake til Tromsø. Men det er irrelevant for dette innlegget.
Bollane vi no skal i gang med, er revolusjonære bollar.
La meg berre få seie eit ord eller to om spelereglane før du spring på loftet etter giljotinen.

1. Vi vil ikkje ha ein valdelig revolusjon. Det er slemt, og det endar berre med at alle blir lei seg. Særlig dei som dør. Legg vekk den der dumme giljotinen no.
2. Han skal komme nedanfrå! Ein revolusjon som blir leia ovanifrå er sjeldan noen god revolusjon (hald kjeft, leninistar). Det kallast eit kupp. (No ville eigentlig eit miljøkupp også vere tenkelig, og eg skal ikkje seie at eg held det for umulig at vi kan komme til noko sånt i framtida - nei, legg vekk giljotinen igjen, er du snill - men inntil vidare held vi oss til revolusjonen, kva?)
3. Du må gjerne leike revolusjonær. Men skal det bli ein ekte revolusjon, må du vere ein ekte revolusjonær. Det vil seie at revolusjonen må gjennomsyre både tankane og handlingane dine. Å, så fint sagt.
4. Det skal ikkje vere ein permanent revolusjon! Vi sett oss eit mål på førehand, og det målet skal vi nå, og så er vi ferdige. Revolusjonar som får rulle fritt blir så grisete til slutt. Så ikkje noko sånn der, "uæh, nei, vi vil ha meir revolusjon, vi vil kakke hovudet av Robbespierre også, uæh, no må vi kakke hovudet av dei som kakka hovudet av Robbespierre, uæh, uæh." Vi når målet, og så ferdig.
5. Vi skal ikkje skylde på andre! Kvar kan begynne med seg sjølv, og andre kan vi overtale på ein vennlig måte.* Her er det Kant, ikkje Robbespierre og Mao som gjeld. Kant og Gandhi. For de av dykk som ikkje kjenner det kategoriske prinsipp, slå det opp. Og Gandhis fantastiske ord "Ver den endringa du vil sjå i verda" må du gjerne skrive på innsida av augelokka. (Nei. Ikkje gjør det. Skriv aldri på innsida av augelokka dine. Det er forjævlig.) 
6. Vi skal begynne i det små. Kvar dag gjør kvar av oss sikkert meir enn elleve små ting, og nesten ingen store. Det er dei små tinga som er utslagsgjørande. Det er dei som vil gjøre ein forskjell. Dessutan har vi sagt at vi skal begynne med oss sjølv, og da er det vanskelig å gjøre kjempestore ting heile tida, med mindre vi eig Statoil. Å, vent. Det gjør vi jo.

God revolusjon, folkens. It's on.

* (Unntatt Statoil. Dei eig vi, så det er heilt greitt om alle troppar opp hos dei og lagar ein kjempediger sit-in i kontora deira så dei ikkje kan gå over golvet for alle demonstrantane. Oi, det hadde vore gøy. Politiet måtte brukt dagevis på å bere folk ut.)

Torsdag 13. dag jul - ikkje ein god dag å vere pepperkake på

Så var han her igjen: 13. dag jul. Dagen da vi feirar Jesu fødsel med lidskaplig vandalisme i miniatyr. Pepperkakehuset må dø.

Ei lang rekke av pepperkakehus har gått forut for årets: Det har vore hus, låvar, Rapunzel-tårn og, i fjor, ein westernby komplett med éi gate, barbersalong og mexican standoff. I år blei det fyrtårn. Fyrvoktarbolig måtte vi så klart også ha, pluss usannsynlig mange seigmann-nissar og dessutan eit fiskehjell bygga av saltstenger og melis.

Det første slaget var som vanlig frå søstra mi, og ho plasserte det svært bestemt og med overraskande presisjon rett på det svakaste punktet til fyrtårnet. Sjølve tårnet blei ganske enkelt skrella laus frå fundamentet. Cheerios, nonstop, pepperkake og sukkerglas flaug veggimellom.



Deretter gjekk det så klart berre nedover. Det bekymrar meg stadig litt at vi fann ein heil haug med seignissar rett innanfor døra på det fallande huset. To idiotar stod i døra og keik ut, sånn at einaste utveg ut frå det dødsdømde huset var sperra for resten av stakkarane.

Eg meiner, eg var arkitekten bak ulykkesbygningen. Alt dette var på sett og vis mi skyld. Korfor hadde huset ingen nødutgangar? Det var tragisk å finne ein seignisse i pipa blant vrakgodset. Eit fåfengt forsøk på å klatre ut av pepparkapolypsen (oida: eg meinte så klart pepperkalypsen). Minst tjue stykk strauk med; vi er ikkje sikre på det nøyaktige talet, for vi åt dei opp før vi rakk å telje.

Nedslåande for Nord-Korea

Vi er tilbake med fleire dårlige nyheiter for Nord-Korea.
I tillegg til at min bror har avslørt statshemmeligheita deira, har eg sjølv funne sterke indisium for at Noregs ordbokforfattarar ikkje har særlig mykje til overs for det vesle asiatiske landet med det gøyale ganglaget. Sjå berre her:

1. Nord-Korea er ikkje eit oppslagsord i verken Bokmåls- eller Nynorskordboka.
2. Av 163 treff i eit fritekstsøk på "Nord-Korea" i Bokmåls- og Nynorskordboka på nett, er det første treffet "ad undas". Sjekk sjølv:

http://www.nob-ordbok.uio.no/perl/ordbok.cgi?OPP=nord-korea&ordbok=begge

Steinar slår til: Nord-Korea er avslørt

Eg har ein veldig klok bror. Han tenker seg fram til elementær kunnskap om verda ved logisk samansetning av fakta og pølsevev. (Korfor har hestar hale? Det er så dei skal kunne svinge seg i trea i skogen. Derfor er også alle hestar grøne, som kamuflasje. Alle hestar som ikkje er grøne, er mala.)

I dag kom han heim frå skolen med ny informasjon om Nord-Korea.

Nordkoreanarane i hæren går ikkje heilt normalt. Dei hoppar og sprett på ein veldig merkelig måte. Nederlendarane og australiarane i hæren går ikkje sånn. Men det er ikkje berre folk i den nordkoreanske hæren som går rart. Til forskjell frå kva ein kanskje skulle tru, går nordkoreanarane i sivil også sånn. Synet av ei kvardagsscene frå ei vanlig nordkoreansk gate ville fått dei fleste utanforståande til å knekke saman i latter.

Det er derfor Nord-Koreas grenser er stengde: Dei skammar seg rett og slett over ganglaget sitt.

Eg anbefaler ingen å ta opp Nord-Koreas ganglag i solidaritet, sjølv ikkje éin dag i året. Det blir for dumt. Men de kan jo sende ein mail til Pyongyang og seie at dei ikkje treng å skamme seg; vi har ingen problem med menneske med eit anna ganglag enn oss. Vi er ganske tolerante sånn sett. Vi synest ærlig talt det er teitare at dei framleis har konsentrasjonsleirar.

Her kan de sjå den Nordkoreanske hæren demonstrere nasjonens hopping:

http://www.youtube.com/watch?v=AJDiTCkOT2A

Ny blogg

Så har ein laga seg blogg nummer to i heile sitt liv. Det passar litt dårlig å skrive frå Kråkeslottet, for der har eg jo ikkje eingong tannbørsten min lenger.
Kva skal ein så kalle sin nye blogg? Kan ein kalle han "Revolusjon først, så dessert?"
Ja, det kan ein kanskje.
Kan ein kalle han det bere fordi det var det første som fall ein inn?
I prinsippet ja.
Men det er jo så mange andre grunnar til å kalle bloggen sin "Revolusjon først, så dessert!" Her kjem eit utval:

1. Tittelen innheld både ordet revolusjon (som jo har litt schwung over seg) og ordet dessert (som har schwang og dessutan eit lass av positive konnotasjonar)
2. Han uttrykker ei nobel og usjølvisk haldning i og med at ein tar revolusjonen først og såleis ventar med desserten til ein har gjort verda betre.
3. Han viser ei vaksen haldning ved å ta det litt kjipe først og spare det beste til slutt.
4. Han uttrykker forståing for at etter ein revolusjon kan ein trenge dessert; revolusjonar kan lett bli så lite hyggelige, og dei er dessutan ikkje alltid heilt tilrådelige.
5. Legg ein inn ein garanti om dessert når revolusjonen er slutt, har ein iallfall garantert for framtida til noen konditorar, som da er trygge for giljotinering, Sibir og desslike.
6. Det er vanskelig å vente veldig lenge på dessert. Derfor må ein revolusjon med dessert etter vere kort. Korte revolusjonar er best - slutt mens leiken er god, heiter det.
7. Ein revolusjon som kan gjennomførast før desserten, bør teknisk sett kunne gjennomførast frå matbordet, i og med at det først er etter desserten at ein "deserterer" frå bordet. Ein slik revolusjon blir såleis ikkje så valdelig. Vi vil jo trass alt ikkje ha blod på duken.

I denne bloggen skal eg slett ikkje skrive om mitt eige liv. Eller kanskje berre litt. Hovudsaka må jo vere dei verdiane som tittelen uttrykker, nemlig ei vaksen, ansvarlig og underfundig grublande haldning med sans for det som er bra (som dessert).

Å, kor kjedelig. Jaja. Det var i det minste dessert med.